Kryminalne XX-lecie - jak wyglądał przestępczy półświatek II Rzeczypospolitej? | prof. Mateusz Rodak

90,676
0
2023-07-12に共有
👉 Zostań Patronem: patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj:    / @radionaukowe  
🌐 Strona: radionaukowe.pl/
👍 Facebook: facebook.com/RadioNaukowe
📷 Instagram: instagram.com/radionaukowe
❌ Twitter: twitter.com/RadioNaukowe
🎓 Odwiedź LAMU:    / @letniaakademiamlodychumyslow  
🎬 Zobacz więcej:    • Radio Naukowe poleca  
📩 Kontakt: [email protected]

Doliniarze, kasiarze, sutenerzy. I wielu innych. – Nie da się opowiadać o społeczeństwie międzywojennym bez bardzo istotnego elementu życia społecznego, jakim jest przestępczość – tak wyjaśnia swoje zainteresowania badawcze prof. Mateusz Rodak, mój gość z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Rozmawiamy więc o półświatku w II Rzeczypospolitej – to temat wciąż niezbyt dobrze zbadany, jako że do wielu materiałów naukowcy mają dostęp dopiero od niedawna. – A teczka każdego złodzieja wydaje się fascynująca – dodaje naukowiec.

I właśnie kradzieże stanowią zdecydowaną większość – bo aż 80% – popełnianych wówczas przestępstw. Sporo miejsca poświęcamy więc złodziejom: czy kradzież była społecznie akceptowalna? Czym zajmował się potokarz, a czym doliniarz? Czy kasiarz gardził szopenfeldziarzem? Czym jest kradzież „na wydrę”?

Prof. Rodaka pytam też o przestępczość zorganizowaną. W kulturze zachowały się opowieści o Bruderferajnie działającej w Wilnie czy grupie Taty Tasiemki z Warszawy. Ale czy możemy mówić o mafiach? Polskich Peaky Blinders? Ale to nie jest odcinek romantyzujący kryminalistów. – Przemoc jest kluczem do funkcjonowania tego świata – podkreśla prof. Rodak. I bieda.

Posłuchacie też o świecie prostytucji, początkach polskiej kryminologii, o tym, ilu bezdomnych mieszkało w Warszawie w dwudziestoleciu międzywojennym, co w tym okresie najczęściej kradziono, z jaką przebitką sprzedawano narkotyki, czym właściwie odurzali się narkomani, czy w raportach policyjnych stosowano feminatywy (jeszcze jak!), czy warto opisywać półświatek na podstawie doniesień prasowych z epoki oraz po co kasiarzowi koc i ręcznik.

💛 Rozmowę nagrałam w studio RN, które mogłam urządzić dzięki wsparciu na patronite.pl/radionaukowe Bardzo dziękuję! Mamy kolejne plany rozwoju, jeśli chcesz w nich pomóc – zachęcam do wpłat w dowolnej kwocie 💛

POLECAMY INNE MATERIAŁY:
   • Radio Naukowe - Wszystkie odcinki  
   • Fizyka  
   • Biologia  
   • Astronomia  
   • Psychologia  
   • Zwierzęta  
   • Religia  
   • Historia  
   • Historia życia  
   • Geografia  
   • Technologia  
   • Człowiek  
   • Kultura  
   • Medycyna  
   • Archeologia  


🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠

#RadioNaukowe #KarolinaGłowacka #Mateusz

コメント (21)
  • @3stefany
    Jestem na tyle stary, że jako dorosły rozmawiałem z ludźmi pamiętającymi I wojnę światową. I to takimi, co wówczas też byli dorośli. Szkoda, że się nie pojawił wątek traumy powojennej. Zarezerwowaliśmy ją dla żołnierzy spod Sommy czy Verdun. Dlatego Thomas Shelby - owszem - może mieć PTSD i częściowo wyjaśniać to ma jego zachowanie. Ale jakiemuś nadwiślańskiemu Śliwińskiemu czy Kaczmarkowi raczej tej grzeczności nie uczynimy. Wg starego kawału: "Panie, migrenę to może mieć baronowa. A pana to po prostu łeb nap....ala!"
  • @Komanczu
    Przy wspomnieniu legendarnego artykułu "nie śpię bo trzymam szafę" zaśmiałem się na głos. Dziennikarskie mistrzostwo świata, dziękuję :D
  • @JM833e
    Bardzo lubie sluchac tych audycji, Pani Karolina swietnie je prowadzi i ma zawsze ineresujace tematy i ciekawych gosci. Polecam!
  • Niby temat mroczny ale słuchało się lekko. Dziękuję! Pozdrawiam.
  • super odcine, może uda sie zrobić taki sam odcinek o 17, 18, 19 wieku, pozdrawiam
  • @mmgs1148
    Kurcze, w podcastach kryminalnych czesto przewijają sie jakies watki z XX lecia. W zasadzie jest to jeden z najbardziej romantyzowanych dzialow historii RP, w szkole mozna powiedziec, ze uczymy sie wyidealizowanej wersji historii, jak powstawanie przemyslu czy odzyskiwanie niepodleglosci teren po terenie, Pilsudski jako bohater, przewrot majowy jako akt patriotyzmu i bohaterstwa. W miare lat odkrywam calkiem inny obraz II RP. Obraz ubogiej wsi, analfabetyzmu, zasciankowosci niektorych ludzi i czasem wrecz brutalnosci (moralnosc z pewnoscia nieprzystajaca do naszej, na pewno w kwestii dzieci co najmniej). Tak jest z kazdymi czasami, ale jednak nasze znamy z kazdej, dobrej i zlej strony, a jesli chodzi o historie, to najczesciej serwuje sie nam jednowymiarowa rzeczywistosc
  • @lehoop21
    Rewelacyjny temat i super rozmówca. Brawo dla autorki.
  • Piękne! "Nie mogę spać, bo trzymam kredens" stało się mememswego czasu i istnieje w pewnych kręgach do dzisiaj. Dzięki za ten odcinek i wspomnienie legendy tabloidów polskich z czasów, kiedy szuria właściwie nie istniała.
  • A gdzie wzmianka o Sergiuszu Piaseckim ?? Jego książki to wg mnie kopalnia wiedzy o światku przestępczym tamtych lat.
  • @RAMFISpl
    Nie przypuszczałbym, że naukowiec może specjalizować się w takiej dziedzinie. Świetny odcinek!
  • Super rozmowa. Jak najbardziej poproszę więcej takich odcinków 👍
  • "Tajny Detektyw" wychodził 3 lata, osiagnął sukces komercyjny , ale został zamkniety przez właściciela wobec protestów Kościoła, nauczycieli, policji.. podobno przestępcy naśladowali opisywane w nim czyny :)
  • Pani Karolino, cudowny głos i super myślenie - gdyby Pani żyła na dzikim zachodzie, pewnie dzisiaj byłaby Pani legendą szybkostrzelności! ;) pozdrawiam z całego serca!
  • Czasem zdarzało mi się trafiać w takie miejsca... Zauważyłem wtedy, że im gorsze budynki, tym lepsze samochody...
  • Pani Karolino, dziękuję za kolejny, wspaniały odcinek i przesyłam pozdrowienia od wiernej słuchaczki z Irlandii 🍀